TOKİ, "ekolojik" şehir için 6 ihaleyi iptal etti …

Toplu Konut İdaresi (TOKİ), İstanbul-Kayabaşı nda kurmayı planladığı toplam 60 bin konutluk projede, "çevreye daha duyarlı ve sürdürülebilir şehir" kurmak amacıyla değişikliğe gitti. TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar: "En iyi olanı gerçekleştirmek için kurumsal taassubu yıktık".

Eski proje kapsamında açılan 9 ihaleden 6 sını iptal eden TOKİ, tamamlanan 3 ihale kapsamında inşaat çalışmaları süren konutların bir bölümünü ise İstanbul da deprem nedeniyle yıkılma riski bulunan konutların sahibine satmayı planlıyor.

Kayabaşı nda 6.5 milyon metrekare büyüklüğünde arazisi bulunan TOKİ, burada 40 bin konutluk bir proje hazırladı. Toplam büyüklüğü 12.8 milyon metrekare olan alanda özel sektör tarafından da 20 bin konut yapımı öngörüldü.

Kayabaşı bölgesi için İstanbul Metropolitan Planlama Merkezi tarafından tasarlanan ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin 11 Nisan 2007 de onayladığı imar planları bulunuyordu. Ancak, yapılan analizler sonucunda, bu planlar ile çağdaş, insan ve çevre odaklı, sürdürülebilir ve ahenkli bir şehir hedefine ulaşmanın mümkün olmadığı belirlendi.

Onaylı bu planlarda, yoğun bir yapılaşmaya izin verildiği, 10 binlerce kişinin yaşayacağı alanda istihdam yaratacak konut dışı kentsel çalışma alanlarının bulunmadığı, Plan Yapım Yönetmeliği nde asgari alan büyüklükleri belirlenmiş olan sosyal donatı alanlarının standarda uymadığı ve yaklaşık 3 milyon 19,7 bin metre kare eksik bulunduğu, bu durumun çevre ve sağlık sorunlarına yol açacağı, ulaşım aksının topografya ile uyumsuz olduğu görüldü.

Bunun üzerine bu planlarla insan ve çevre odaklı sürdürülebilir bir yerleşim yerinin kurulmasının mümkün olmadığı gerekçesi ile planlamanın, yeni baştan ve farklı bir anlayışla ele alınmasına karar verildi.

Bu amaçla, şehir plancıları, harita mühendisleri, hukukçular, mimarlar ve uygulamacılardan oluşan özel bir ekip oluşturuldu. TOKİ tarafından hazırlanan yeni planlar, 13 Şubat 2008 de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi tarafından onaylandı.

Eski planda 1.45 olan ortalama inşaat emsaline karşılık, yeni planda emsal değer 1.19 a düşürüldü. Kentsel tasarım ve mimari tasarım çalışmaları gözetilerek, imar mevzuatında öngörülen asgari sosyal donatı alanlarının da üzerinde yer ayrıldı.

Yeşil alanlar ve donatıların birbiri ile bağlı ve bölge içerisinde dengeli dağılmasına önem verildi. Topoğrafya ve jeolojik yapı ile uyumlu ulaşım aksı oluşturulurken, Sazlıdere Barajı ve Gaziosmanpaşa ormanlarına cephe ticaret ve konut alanlarına düşük inşaat emsali verildi.

Bölgede yaşayacak insanların bir kısmının istihdam ve diğer ihtiyaçlarını karşılamak üzere, 200 dönüme yakın konut dışı kentsel çalışma alanları belirlendi.

"TOKİ çağdaş şehrin temellerini attı"

Proje hakkında bilgi veren Proje Koordinatörü P. Özkan Aydemir, tüm bunların sonucunda, şehircilik ilkeleri, planlama teknikleri ve kamu yararına uygun bir imar planı oluşturulduğunu belirtirken, TOKİ nin, eski imar planına dayanarak hemen inşaat projelerine başlaması mümkün iken, bir yıllık süre kaybını göze alarak ve 20 bin konutu yapmaktan vazgeçerek, şehircilik ilkeleri ve kamu yararı lehine, çağdaş ve sürdürülebilir bir şehrin temellerini attığını söyledi.

Yeni planda, asgari standartların 1 milyon 844,4 bin metrekare üzerinde sosyal donatı alanı ayrıldığını, eski planda 9 milyon 234.4 bin metrekare olan toplam inşaat alanının 7 milyon 206,6 bin metrekareye düşürüldüğünü, TOKİ nin "insan ve çevre odaklı bir şehir" yaratmak için 2 milyon 27,8 bin metrekare alanda inşaat yapmaktan vazgeçtiğini anlatan Aydemir, kentsel tasarım ve mimari tasarım için de çok geniş bir ekip oluşturulduğunu kaydetti.

TOKİ nin ODTÜ Mimarlık Araştırma Tasarım Planlama ve Uygulama Merkezi ne yaptırdığı (MATPUM) "Toplu Konut Projelerinde İnsan ve Çevre İlişkisi/ Toplu Konutlar İçin Değerler ve Standartlar Geliştirme Çalışması"nda elde edilen verilerin Kayabaşı kentsel tasarım çalışmalarına ışık tutacağını belirten Aydemir, "Bu çalışmada belirtildiği gibi, ahenkli bir şehir yaratmak için her 5 bin meskenlik nüfus için asgari 8-15 bin hektarlık yeşil alan ayrılması gerekirken, Kayabaşı nda her 5 bin konut için 50 bin hektar yeşil alan ayrıldı. Kişi başına 36 metrekare olarak planlanan yeşil alan miktarı, dünya standartlarının da üzerinde" dedi.

Kayabaşı Toplu Konut Alanı İmar Planı nda, "bahçe sulaması amacıyla yağmur suyu depolama sistemi yapılmasının" plan notu olarak zorunlu kılındığını bildiren Özkan Aydemir, bu alanda inşa edilecek binlerce konutun günde yaklaşık 12.5 bin metreküpün üzerinde atıksu üreteceğinin hesaplandığını, bölgede kurulacak bir atıksu arıtma tesisi el arıtma ve geri dönüşüm tekniklerinden de yararlanılmasının düşünüldüğünü söyledi.

Aydemir, su tasarrufuna katkıda bulunmak amacıyla, konut inşaatlarında, fotoselli bataryalar, termostatik duş bataryaları, kademeli rezervuarlar kullanılmasının öngörüldüğünü, böylece, yılda 2.4 milyon metreküp temiz su, 2 milyon 590 bin metre küp atık su tasarrufunun sağlanmasının hedeflendiğini belirtti.

Konutlarda, bina maliyetini yüzde 5 artırmasına karşın yüzde 50 yakıt tasarrufu sağlayan mantolama ve ısı yalıtımı yapılmasına özel önem verileceğini anlatan Aydemir, güneş pillerinden elde edilecek elektrik enerjisi ile binaların ortak alanlarının, yeşil alanların, yürüme yollarının, trafik lambalarının, otoparkların aydınlatılabileceğini kaydetti.

Bütün bunların çalışmaları devam eden kentsel tasarın ve mimari tasarım çalışmalarında belirginleşeceğini vurgulayan Aydemir, "Aynı imar planından 10 larca değişik kimlikte şehrin kurulması mümkün. TOKİ, Küçükcekmece Belediyesi nin önerileri ve ODTÜ-MATPUM çalışmasının sonuçları ışığında, çevre ve insan odaklı şehir oluşturulması için projede değişikliğe gitti. Kentsel tasarım ve mimarı tasarım projeleri gelecek yıl ilk baharda tamamlanabilir. TOKİ de buna paralel olarak yeni ihalelere çıkabilir" dedi.

Aydemir, imar planında yağmur suyu depolama sisteminin zorunlu kılınmasına karşın, aydınlatma için güneş enerjisi pili kullanımı konusunda, belediyenin özendirici teşvikler getirebileceğini, fotoselli batarya ve kademeli rezervuarların ise ihale şartnamesinde yer alabileceğini belirtti.

Bayraktar: "Kurum taassubunu yıktık"

TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar da "en iyi olanı gerçekleştirmek için kurumsal taassubu yıktıklarını" belirtirken, daha insan ve çevre odaklı bir proje oluşturmak amacıyla, Küçükçekmece Belediyesi ve üniversitelerin görüşleri ve çalışmaları doğrultusunda, Kayabaşı nda proje değişikliğine gittiklerini, bölgede konut yapımı için açılan 9 ihaleden 6 sını iptal ettiklerini söyledi.

"İş yapın, yapılan işin başarısı kime ait olursa olsun" anlayışı ile hareket ettiklerini vurgulayan Bayraktar, Kayabaşı nın, kentsel tasarıma dayalı, dünya standartlarında, iddialı bir proje olacağını, İstanbul un en büyük meydanları ve en geniş yeşil alanlarının burada yapılacağını kaydetti.

Verilen bilgiye göre, TOKİ, Kayabaşı nda, toplam 8 bin 790 konut yapımı için, şubat ayında onaylanan yeni imar planından sonra 9 ihale açtı. Bunlardan 3 ihale sonuçlandı. Ancak, proje değişikliğine gidince, çıkılan 6 ihaleyi 1 ay önce durdurdu.

Sonuçlandırılan 3 ihale kapsamında 2 bin 700 civarında konut yapılması öngörülüyor. İnşaatları devam eden konutların bir bölümünün, İstanbul da deprem riski nedeniyle yıkım tehlikesi bulunan konutların sahiplerine satılması öngörülüyor.

Bu kişilere, yıkılacak konutlarının bedeli karşılığı Kayabaşı ndan konut verilecek. Konut bedeli düşük kalırsa, aradaki fark 13 yılda ödenecek. Eğer yıkılma riski olan bir apartmandaki daire sahiplerinin tamamı toplu halde Kaşabaşı na geçerse bunlara yönelik özendirici satış uygulamaları yapılması da planlanıyor.

Kayabaşı nda inşaatı devam eden konutların satışına da yakında başlanması öngörülüyor.

17 Gülhane Parkı büyüklüğünde park ve spor alanı

Proje Koordinatörü Özkan Aydemir in verdiği bilgiye göre, 200-250 bin nüfusun yaşayacağı şekilde düşünülen Kayabaşı nda, 2 bin 305 yatak kapasiteli 299 bin 700 metrekarelik sağlık tesis alanı, 2 bin 247 derslik kapasiteli, 449 bin 417 metrekarelik ilköğretim tesis alanı, 500 derslik kapasiteli 100 bin 83 metrekarelik kreş alanı, bin 254 derslik kapasiteli 250 bin 733 metrekarelik ortaöğretim tesis alanı, 246 derslik kapasiteli 49 bin 262 metrekarelik meslek lisesi alanı planlandı.

Bölgede, 17 adet Gülhane Parkı büyüklüğünde 2 milyon 839 bin 238 metrekarelik park ve spor alanı, 12 adet İSKİ Genel Müdürlüğü binası büyüklüğünde 300 bin metrekarelik teknik altyapı alanı, 8 adet Ankara Adliyesi büyüklüğünde 399 bin 850 metrekarelik resmi kurum alanı, 16 adet Ali Sami Yen Stadı büyüklüğünde 552 bin metrekarelik rekreasyon alanı, 7 adet Atatürk Kültür Merkezi büyüklüğünde 340 bin 850 metrekare kültürel tesis alanı ayrılması öngörülüyor.

CNN TURK