Menderes Havzası, enerji vadisi olacak …

Türkiye yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmadığı için her yıl doğalgaz ve petrole 40-50 milyar dolar ödüyor. Dünyanın en önemli jeotermal havzalarından biri olan Büyük Menderes Havzası, jenilenebilir enerji (jeotermal, güneş ve rüzgâr) potansiyeli bakımından Türkiye nin de en zengin alanını oluşturuyor.

Jeotermal, jeoloji ve hidrojeoloji uzmanı Prof. Dr. Şakir Şimşek, dünyanın sadece yüzde 5 lik bir bölümünde, ekonomik değerde jeotermal potansiyel olduğunu, Türkiye nin bu yüzde 5 in içinde yer almasına rağmen kaynaklarını yeterince değerlendiremediğini söyledi. Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Rektörü Prof. Dr. Fazıl Necdet Ardıç da bölgenin bir Enerji Vadisi şeklinde değerlendirilebilmesi için projeler hazırladıklarını açıkladı. Ardıç, "Üniversitemizde jeotermal, güneş enerjisi ve ısı transferi konularında çalışan üç grubumuz var. Gruplarımız yerel yönetim ve Enerji Bakanlığı na bağlı kurumlarla değerlendirip projeler hazırlıyor. Şu anda yürüyen TÜBİTAK projelerimiz var. Aynı zamanda bir çok şirket de bölgeye yatırım yapıyor. Teknoparkın bir kısmını enerji konusunda Ar-Ge ye ayırmayı düşünüyoruz. Enerjinin Türkiye nin geleceği olduğuna inanıyoruz." dedi.

PAÜ Temiz Enerji Evi Müdürü Doç. Dr. Harun Kemal Öztürk, bölgeye yönelik hazırladıkları "Menderes Enerji Vadisi" adlı projeyi üniversite kanalıyla hükümete sunacaklarını bildirdi. Türkiye nin jeotermal potansiyelinin yüzde 90 ının bulunduğu Büyük Menderes Havzası nın özel bir teşvik kanunuyla desteklenmesi halinde, ABD de Silikon Vadisi ne benzer şekilde Türkiye nin Enerji Vadisi ne dönüşeceğini ifade eden Öztürk, "Biz bölgenin Menderes Enerji Vadisi adıyla organize sanayi bölgesi modeline benzer bir şekilde yapılanmasını, Denizli, Aydın, Manisa illerinde jeotermal, Antalya ve Muğla da güneş, İzmir, Çanakkale ve Balıkesir de de rüzgâr enerjisinin ön plana çıkarılması için proje hazırlıyoruz. Bunun uygulanması halinde bölgede sosyal ve ekonomik alanlarda kalkınma sağlayacak ve büyük istihdam alanları oluşacaktır." diye konuştu.

Bölgeyi Enerji Vadisi ne dönüştürecek projeyi büyük şirketler de destekliyor. Ahmet Nuri Erikoğlu Holding A.Ş. İş Geliştirme ve Yatırımlar Yöneticisi nükleer enerji mühendisi Serdar Ekiz, hükümetin sahiplenmesi halinde holding olarak her türlü desteği vermeye hazır olduklarını bildirdi. Zorlu Enerji de Denizli nin Sarayköy ilçesinde Türkiye nin en büyük jeotermal santralini yapmak için çalışmalarını sürdürüyor. Zorlu Endüstriyel Genel Müdür Yardımcısı Ali Kındap, jeotermal enerji alanında Türkiye de teknoloji ve yetişmiş, deneyimli insan kaynakları eksikliklerinin olmasının yatırımların önünde önemli bir engel oluşturduğunu kaydetti. Kındap, "Bu alanda özel teknik ekipmanlar yurtiçinden temin edilemeyip yurtdışından alınıyor. Bunların yurtdışından ithal edilmesi uzun süreler alabiliyor ve yatırımcının zaman kaybetmesine neden oluyor." diye konuşuyor.

Menderes Havzası nda son yılarda Türkiye nin önde gelen firmaları enerji sektöründe milyonlarca dolarlık yatırımlar yapmaya başladı. Ancak yatırımcılar önlerindeki en büyük engelin hala bürokrasi olduğundan yakınıyor. Uluslararası Jeotermal Enerji Birliği ve MB Holding Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Balat, havza belirlenmesinde, tahsislerde ve bürokraside inanılmayacak derecede sıkıntılar yaşadıklarını anlattı. Balat, "Yatırım yapmak için yüzlerce yerden imza ve yorum gerekiyor. Manasız ve mantıksız şeyler oluyor. Köy İhtiyar Heyeti milyonlarca dolarlık jeotermal elektrik santrali yapılıp yapılmayacağına karar veriyor. O reddederse olmuyor. İhtiyar heyeti ne bilsin ülkenin enerji ihtiyacını, jeotermalin faydalı ya da zararlı olup olmadığını? Birisi kanun ya da yönetmeliği hazırlarken Bunun da onayı alınsın diye yazmış. Adam geliyor Beni işe almazsan onaylamam diyor. Şimdi ayıkla pirincin taşını. Bu şarlar altında nasıl yatırım yapılacak?" dedi.

KONUTLARI 20 YIL ISITACAK TERMAL SU BOŞA AKIYOR

Bereket Jeotermal Enerji Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Ceyhan Saldanlı ise devletin Denizli Kızıldere de 20 yıl boyunca 5 bin konutu ısıtacak sera ve termal turizmde kullanılacak jeotermal suyu boşa akıttığına dikkat çekti. Saldanlı, "Sibirya dan 20 bin kilometre boru döşeyerek doğalgaz getirmeye çalışıyoruz, ancak özkaynaklarımızı değerlendirmiyoruz. Biz atık suyu değerlendirmek için yatırım yaptık. Sarayköy de 5 bin adet konutu ısıtıyoruz. Aynı atık sudan yararlanarak 7 MW lık jeotermal santral kurduk. Yenilenebilir enerjide devlet Pahalı fiyata enerji alınacak deniyor ama esasında Türkiye ondan çok daha büyük parayı 40-50 milyar doları dışarı ödüyor." diyerek uygulanan çarpık yapıya dikkat çekti.

Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Kimya Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve nükleer bilimler uzmanı Prof. Dr. İbrahim Uslu, Menderes Enerji Vadisi gibi Türkiye nin dışa bağımlılığını azaltacak her türlü projeye zaman geçirmeden destek vermesinin şart olduğunu vurguladı. PAÜ Mühendislik Fakültesi Araştırma Görevlisi Dr. Sinan Kıvrak da Ege ve Akdeniz bölgesinde bir metrekarelik alana günlük ortalama 5 ila 8 kWh güneş enerjisi düştüğünü belirtti. Kıvrak, "İster ısınma amaçlı olsun, isterse elektrik üretme amaçlı olsun güneş enerjisi, gerekli olan ihtiyacı karşılamanın yanında yeni bir kazanç kapısı olacaktır." diye konuştu.

Denizli Ticaret Odası (DTO) Başkanı Necdet Özer, hükümetin her ne kadar kanun çıkarsa da uygulama yönetmeliklerini bürokratlara hazırlattıkları için yatırımcıların engelleri aşamadığınından yakındı. Özer, "Bürokratlar bir işi geciktirirse mutlaka hesap verecek bir düzen getirilmelidir. Milyonlarca dolarlık yatırımları engelleyen mevzuat varsa derhal kaldırılmalı, işlerin hızlı bir şekilde yapılması mutlaka sağlanmalıdır." görüşünü dile getirdi. (CİHAN)