Yeşil enerjiye `Egeli` damgası!

Güneşi kullanarak çevreye duyarlı enerji üreten cihaz geliştiren İzmirli Nesrin Özalp, tecrübelerini bir Amerikan üniversitesinin Katar kampusunda dünya gençlerine aktarıyor.

Ege`den çıkan parlak bir bilim kadını Yrd. Doç. Nesrin Özalp. Adını "zeki güneş reaktörü" koyduğu cihazın mucidi. Kendisiyse bir "nükleer-mühendislik harikası." Ege Üniversitesi Fizik Bölümü`nde başlayan akademik yolculuğu, Amerika`nın önde gelen devlet okullarından Texas A&M`in Katar Vakfı`na ait kampusta devam eden Türk bilim kadını Özalp, gelecekten haber veren parlak bilim insanları arasında gösteriliyor. Başarısı şanstan ibaret değil. Ege Üniversitesi`nde nükleer fizikle başlayan yüksek eğitim hayatı, Stanford ve Washington Üniversitesi`nden geçtikten sonra akademi hayatına Texas A&M`de yardımcı doçent olarak başlamış. Şimdi üniversitenin Katar`daki bilim kampüsünde "zeki güneş reaktörü" isimli projeyi yürütüyor. ABD Enerji Bakanlığı ve NATO projeyi takip ediyor. Dünyanın önde gelen enerji kurumları geleceğe "temiz enerji" yatırımı yaparken Özalp`in görüşlerine danışıyor. Karşınızda günde 15 saat çalışan, azimli, örnek bir Türk kadını Nesrin Özalp...

PETROL ŞİRKETLERİNE DE CAZİP

* Projeden bahseder misiniz?

Projemin amacı, çevreye zararlı emisyon yapmadan hidrojen gazı üretmek. Bunu gerçekleştirmek için, konsantre edilmiş güneş enerjisini kullanarak doğalgazı bileşenlerine ayıran bir "güneş reaktörü" tasarladım. Bu reaktör, odak noktasına yoğunlaştırılan güneş enerjisi sayesinde yaklaşık bin derece sıcaklıkta çalışıyor. Bu yüksek sıcaklıkta doğalgazın temel bileşenleri olan hidrojen ve karbon arasındaki bağ kopuyor ve böylece hidrojen gazı elde edilmiş oluyor. Elde edilen hidrojen, bugün petrol şirketlerinin en temel ihtiyaçlarından birini karşılıyor çünkü hidrojen, ham petrolün arıtılmasında çok yüksek düzeyde tüketiliyor. Bu nedenle birçok petrol firması, kendi hidrojenini kendisi üretiyor. Ancak ne var ki, hidrojeni üretme yöntemleri, çevreye son derece zararlı. Bu nedenle hidrojeni "güneş reaktörü" ile üretmek, petrol şirketleri için son derece cazip. Güneş reaktörü sayesinde hidrojenin üretim masrafını bedavaya getirme imkanını buluyorlar.

* Sizin reaktörün farklılığı nedir?

Birincisi, diğer güneş reaktörlerinin baş sorunu olan tıkanma ve patlama problemini çözmüş olması. İkincisi de, hava koşulları değişmesine rağmen aynı verimde çalışmaya devam etmesi. Yani bir bakıma kendini değişen hava koşuluna göre adapte etmesi, aynı insan göz bebeğinin azalan veya artan ışığa verdiği tepki gibi. Bu yüzden ismi "Zeki güneş reaktörü."

* ALTERNATİF olarak neden güneş enerjisi tercih edilmeli?

Güneş enerjisi diğer ALTERNATİF enerji kaynaklarına göre avantajlı konumda. Çünkü bugünkü endüstriyel sistemlerin çalışma mekanizmasında "fosil yakıt yanma" teknolojisi kullanılıyor. Güneş reaktörü konseptindeyse "yanma" işleminde "fosil yakıt ve kıvılcım" yok. Ama güneş reaktörlerinin bugünkü klasik sanayiye adapte edilmesi mümkün.

BENİM İÇİN İŞE GİTMEK TATİLE ÇIKMAK GİBİDİR

* İşinize olan sevginiz mi bu başarının sırrı?

Akademik hayatıma 12 yıl önce ABD`de başladım. İlk zaman da zordu. Ama o kadar zevk almaya başladım ki, artık hayatıma daha farklı devam etmeyi düşünmedim bile. O zamandan bu zamana, hala günde 15 saat çalışır, rekabetten büyük keyif alırım. Benim için işe gitmek, tatile çıkmak gibidir.

KIZ ÖĞRENCİLERİMİN ÖZGÜVENLERİ SEVİNDİRİCİ

* Öğrenciler nasıl? Mühendislik zor iş malum.

Texas A&M, Cornell, Carnegie-Mellon gibi Amerika`nın önemli okullarının Katar Vakfı`ndaki kampüste eğitim verip, araştırma yapıyor. Doha`daki okulumuzda öğrencilerin yüzde 30`u Katar`lı; diğerleri Mısır, Suriye, Irak, Lübnan, Hindistan gibi ülkelerden geliyor. Ben burada bulunduğum son 5 yılda en dikkatimi çeken ve sevindiren gelişme, kız öğrencilerin kendine olan güveninin artması, makine mühendisliği gibi zor bir eğitimi severek seçmesi, grup projelerinde erkek sınıf arkadaşlarıyla da çalışmakta rekabetçi olmasıydı. Çok hevesliler.

ABD ENERJİ BAKANLIĞI`NA REAKTÖRÜ HAKKINDA BRİFİNG VERDİ

Geçen yıl Texas A&M Üniversitesi`nin tüm kampüsleri içinde "en sevilen öğretmen" seçilen Nesrin Özalp, Amerika Enerji Bakanlığı`nda hidrojen, fosil yakıt ve yakıt hücreleri programları başkanlarına özel bir sunum yaptı. Türk bilim kadını, Roma`da Kasım 2011`de Avrupa`nın belli başlı enerji ve çevre bakanları ve diplomatlarının katıldığı "çevreye dost" teknolojinin tartışıldığı bir panelde kendi güneş reaktörünü çevre kirliliğine çözüm olarak sundu. Özalp, Alman Havacılık ve Uzay Araştırma Merkezi, Fransa Bilimsel Araştırma Merkezi, Stanford Üniversitesi ve pek çok Nobelli bilim adamını yetiştiren İsrail`deki Weizmann Enstitüsü`nde brifing verdi. Genç bilim kadını, yaz aylarında Rusya`da düzenlenecek NATO Gelişmiş Araştırma Çalışmaları ve Kongresi konferansında açılış konuşmasını yapacak. ŞULE GÜNER

www.sabah.com.tr / yaşam

13 Şubat 2012