"KÜRESEL ISINMANIN SEKTÖRLERE ETKİSİ"

Küresel ısınma, "Yazları sıcak, kışları soğuk ve yağışlı geçen" Türkiye de sektörlerin

ezberini bozdu. Mevsim normallerinin üstünde seyreden hava sıcaklığı, sektörlerin

çoğunu yakarken, az sayıda sektörde de satışları artırarak, içleri ferahlattı.

Ankara Ticaret Odası nın 63 meslek komitesi raporlarından yola çıkarak hazırladığı

"Küresel Isınmanın Sektörlere Etkisi" konulu çalışma, Türkiye nin en sıcak kışlarından

birini yaşadığı 2006 yılı ile en sıcak yazlarından birini yaşayacağı 2007 yılında iklim

değişikliğinin sektörler üzerinde yaptığı ve yapması beklenen etkilerini ortaya koydu.

Küresel ısınmanın ticaret üzerindeki etkilerini değerlendiren ATO Başkanı Sinan Aygün,

"Küresel ısınma sektörel sızlanmaya dönüştü" dedi.

Küresel ısınma sonucu değişen iklimlerin, sanayi ve ticaret üzerinde de etkisinin

hissedilmeye başlandığını dile getiren Aygün, yaptıkları araştırma sonuçlarının da bu

etkilere dikkat çektiğini belirtti. Aygün, şunları söyledi:

Öyle anlaşılıyor ki, Küresel ısınma sektörlerin ezberini bozdu. Bütün sektörler, değişen

iklim koşullarına göre kendilerini konumlandırmak zorundalar. Dünya nın yeni bir

döneme girdiğini düşünerek adım atmak zorundalar. Diğer yandan, hükümet nezdinde

küresel ısınmaya ve etkilerine yönelik hiçbir ciddi çalışma yapılmıyor. Suyu ve enerjiyi

daha az kullanmaya yönelik fikirlerin yanısıra, mesainin sabah 7 ye çekilmesi gibi

uygulanamayacak önerilerle de gün kurtarılmaya çalışılıyor. Yarın, suyu ve enerjiyi daha

az kullanmak için (suya ve elektriğe zam yapalım) diyecekler. Mesaiyi erkene alıp, okul

çağındaki çocukların sabahları anne babalarını işe uğurlamalarına yol açacak parlak

fikirlerden başka, rasyonel, uygulanabilir ve bilimsel geçerliği olan hiçbir ciddi önlem

konuşulmuyor"

PALTOLAR DEPOLARDA KALDI

Küresel ısınma nedeniyle kış mevsiminde sıcak giden havalar, ilk olarak tekstil ve

hazır giyim sektörünü etkiledi. Kışlık giysilerde satışlar dibe vurdu. Vatandaş, palto,

kaban, kazak gibi kışlık giysilere ilgi göstermezken, ürünler üreticilerin depolarında,

satıcıların da elinde kaldı. Palto, kaban, kazak satışları yüzde 70 oranında geriledi.

Vatandaş yünlü kumaş yerine, elyaf ve pamuklu kumaştan üretilen giysileri tercih etti.

Sadece Ankara daki hazır giyim üreticileri ve satıcıları, malların elde kalması nedeniyle

yaklaşık 25 milyon dolar zarar etti. Mağazalar satışlarını artırabilmek için yüzde 70 e

varan indirimlere yöneldiler.

Kar yağmaması yüzünden kaşkol, şapka, eldiven ve şemsiyeler de satılamayıp elde kaldı.

AYAKKABI VE BOT SATIŞLARI DÜŞTÜ

Küresel ısınmadan çizme ve bot türü kışlık ayakkabı üreticileri ile satıcıları da nasibini

aldı. Vatandaşlar, havaların soğumaması nedeniyle kışlık ayakkabı satın alma ihtiyacı

hissetmedi. Her kış satıcıların yüzünü en fazla güldüren Kasım ayı bile, bu yıl satıcıları

sevindiremedi. Kışlık ayakkabı satışları bu kış yüzde 70 seviyesinde geriledi. Firmalar,

çizme ve botlarını elden çıkartabilmek için yüzde 70 lere varan indirimler yaptılar, ancak

bu indirimlerden de bekledikleri satışı yakalayamadılar.

KÖMÜR SATIŞLARI DÜŞTÜ

Sıcak geçen kış ayları kömür satışlarını da etkiledi. Kömür satışlarında yüzde 70

seviyesinde görülen gerileme, kömüre talebin azalmasıyla özellikle ithalatçıları sıkıntıya

soktu.

FUEL OİL VE KALORİFER YAKITLARI

Sıcak giden kış ayları fueloil ve kalorifer yakıt tüketimini de düşürdü. Petrol Sanayi

Derneği verilerine göre, 2006 yılında fueloil tüketimi 2005 yılına göre yüzde 28

seviyesinde azalarak yaklaşık 2.5 milyon ton olarak gerçekleşti.

Kalorifer yakıtı tüketiminde 2005 yılına göre gerileme yüzde 21 olarak gerçekleşti. 2006

yılında toplam 483 bin ton kalorifer yakıtı tüketildi.

NAKLİYECİLER

Kış aylarında odun kömür gibi yakacak taşıması yapan nakliyeciler, bu yıl kışın sıcak

geçmesi nedeniyle yollara çıkamadılar. Kamyoncudan nakliye şirketine sahip kişilere

kadar sektörde çalışan herkesin iş düzeyi yüzde 50 seviyesinde düşüş gösterdi.

SOBA VE KOMBİ SATIŞLARI

Hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi gariban vatandaşı sevindirse

de gelirini kış koşulları için sunduğu hizmetten sağlayanları üzdü. Elektrikli soba, ısıtıcı,

kömür ve odun sobası satışları geçen yıla oranla yüzde 30 seviyesinde geriledi. Kombi

satışlarında da azalma yaşandı.

KIŞ LASTİKLERİ RAĞBET GÖRMEDİ

Araç sahiplerinin otomobillerini kış koşullarında daha rahat kullanmak için aldıkları kış

lastikleri bu kış rağbet görmedi. Markaların satışı artırmak için kampanya yapmalarına

karşın, kış lastiği satışları yüzde 75 seviyesinde geriledi. Kar yağdığını nerdeyse

görmeyen vatandaş, normal lastiklerle yola devam etti.

PATİNAJ ZİNCİRİ SATILMADI

Son birkaç yıldır bol kar yağışlı geçen kış aylarında patinaj zinciri yetiştiremeyen

şirketler bu kış, meteoroloji bültenlerini takip ederek vakit geçirdiler. Kar yağmaması

nedeniyle vatandaş patinaj zincirine ihtiyaç hissetmeyince satış da olmadı.

YEDEK PARÇA SATIŞLARI DÜŞTÜ

Kış aylarında gerek hava koşulları gerekse kazalar nedeniyle daha çok bakım gerektiren

araçlar, bu yıl kışın yüzünü göstermemesi nedeniyle bakıma ihtiyaç duymadı. Otomobil

yedek parça satışları yüzde 25 seviyesinde düştü. Kış aylarında artış gösteren akü ve

jant satışları da bu kış durma noktasına geldi.

SICAK KIŞ İNŞAAT SEKTÖRÜNÜ DE SEVİNDİRMEDİ

Kış aylarında havanın sıcak gitmesi, yaklaşık 2-3 ay kış arası verilen inşaat sezonunu bu

yıl nerdeyse 12 aya çıkardı. Ancak sezonun uzaması sektörü olumlu yönde etkilemedi.

Kış şartları nedeniyle işçilerine tatil veren şirketler, işçilerin memleketlerine dönmeleri

nedeniyle sıcak havaları değerlendiremedi. Kaba inşaatı tamamlayarak "yağış görsün,

beton ıslansın" diyenler umduklarını bulamadılar.

MANİFATURACILAR

Mevsim normallerinden sıcak geçen kış ayları kışlık kumaş ve bez satışlarını geriletti.

Manifaturacılar, geçen yıla oranla yüzde 25 daha az satış yapabildi.

TUHAFİYECİLER

Güneşin hemen her gün gökyüzünde görüldüğü kış aylarında vatandaşlar tuhafiyeci

dükkanları yerine, Pazar türü açık havada bulunan yerlerden alışveriş yapmayı tercih etti.

Tuhafiyecilerin iş hacminde geçen yıla oranla yüzde 35 lik azalma görüldü.

MEFRUŞATÇILAR

Havaların sıcak seyretmesi, yorgan ve battaniyeler başta olmak üzere evlerde kışın

ihtiyaç hissedilen eşyalarına ihtiyacı azalttı. Bu alanda da satışlar geçen yıla oranla yüzde

50 seviyesinde azaldı.

SİGORTACILIK

Küresel ısınmanın sonuçlarından biri olan ve Türkiye nin bazı bölgelerinde yaşanan sel

felaketleri sigorta şirketlerinin tazmin ettiği zararları artırdı. İklim değişikliğinin

sigortacılık sektörüne etkilerinin devam edeceği, Türkiye de son 5 yılda doğal afetler

nedeniyle 133 milyon YTL zarar tazmini yapan sigorta şirketlerinin gelecek yıllarda

tazmin edeceği zararın daha da artacağı, bu nedenle sigorta poliçelerinde primlerin

yükseleceği belirtiliyor.

KIŞ TURİZMİ MUTLU ETMEDİ

İklim değişikliği nedeniyle kış turizmine ev sahipliği yapan dağlara yeterli miktarda kar

yağmaması turizmcileri etkiledi. Uludağ, Elmadağ, Kartalkaya, Ilgaz başta olmak üzere

kış turizm merkezleri kardan umudunu çekince otellerin aktivitelerini cazip hale getirerek

müşteri tutmaya çalıştı.

Yağışsız geçen kış, kayak malzemesi satıcılarına da kötü bir sezon yaşattı.

SEYAHAT ACENTALARI VE OTOBÜS İŞLETMELERİ

Sıcak havalar kış turizmini baltalayınca, seyahat acentaları ve otobüs işletmelerinin işleri

de kötü gitti. Geçen yıla göre gerileme yüzde 20 seviyesinde oldu.

CAMCILAR DA ETKİLENDİ

Evlerini daha iyi ısıtabilmek için kış aylarında normal camlarını çift cama çevirenler bu

yıl ısınma sorunu yaşamayınca çift cama da rağbet göstermedi. Isı cam satışları geçen

kışa göre yüzde 20 seviyesinde geriledi.

İLAÇ SATIŞLARI DÜŞTÜ

Havaların sıcak seyretmesi nezle, grip, faranjit, laranjit, sinüzit, orta kulak iltihabı,

bronşit ve zatürre gibi kış mevsiminde yoğunlukla görülen hastalıklarda da azalma

yaşattı. Az hastalıkla geçen kış ayları ilaç satışlarını yüzde 10 seviyesinde düşürdü.

ÇİÇEKÇİLİK SEKTÖRÜ SOLDU

Küresel ısınma çiçekçilik sektörünü de soldurdu. Özellikle çiçek üreticilerin, ihracata

yönelik olarak, ihracat zamanına göre programlayarak fideledikleri çiçekler, güneşin

erkenden yüzünü göstermesi nedeniyle zamanından önce açtı. Çiçekçiler, vaktinden önce

açan çiçekleri iç pazara sunmak zorunda kaldılar. İç pazara sunulan çiçeklerde de kış

yerine yalancı baharda açtıkları için kalite bozulması görüldü. Tüketiciler aldıkları

çiçekten memnun kalmadı. İhracatçılar, vakti geldiğinde ihraç etmeye yetecek çiçek

bulamadı. Sektörün geliri geçen yıla oranla yüzde 25 seviyesinde geriledi.

KIŞ İÇECEKLERİ İTİBAR GÖRMEDİ

Normalden sıcak geçen kış ayları nedeniyle içi üşüyen kış içeceklerine koşmadı. Sahlep

ve ıhlamur başta olmak üzere kış içecekleri itibar görmedi. Aynı durum kış yiyecekleri

turşu, kestane ve pastırma için de geçerli oldu.

GIDA ÜRETİCİLERİ, SATICILARI, TÜKETİCİLERİ

Küresel ısınmanın ilk etkisini gıda ve ihtiyaç maddeleri perakende satıcıları gördü. Soğuk

kış aylarında daha çok tüketilen tahin, pekmez, helva gibi enerji veren gıdalarla,

kuru fasulya, nohut gibi kış aylarında tüketilen kuru bakliyat satışlarında düşüş görüldü.

Küresel ısınmanın etkileri, yaş sebze ve meyvede görüldü. Fiyat artışı olarak vatandaşa

yansıyan bu durum, satışların Mart ayı başına kadar yüzde 30 düşmesine yol açtı.

Yağışsız geçen kış ayları, tahıl üretimi başta olmak üzere, erik, kiraz, kayısı, pamuk,

zeytin ve üzüm üretimini sekteye uğrattı. Kışlık tahıllarda rekoltenin en az yüzde 10-15

seviyesinde düşeceği tahmin ediliyor. Kış boyu, beyaz karın yorgan gibi tarlalarının

üstünü örtmesi umudunu taşıyan çiftçi, zor bir dönem geçiriyor. Küresel ısınmanın

tarımdaki etkisi Mayıs ayından itibaren sofralara yansıyacak. Halihazırda geçen yılın

ürünlerini tüketen vatandaşlar, Mayıs ayından itibaren yeni yılın buğday başta olmak

üzere meyve sebze ve baklagillerini tüketmeye başlayacak. Küresel ısınmanın yol açacağı

rekolte sofralara konulan gıdalarda zincirleme bir etki yaratarak, üreticiden,

komisyoncuya, satıcıya ve tüketiciye olumsuz etki yaratacak.Küresel ısınmanın tarım

sektöründe 4-5 milyar dolarlık bir kayba yol açacağı tahmin ediliyor.

LOKANTA, PASTANE VE KIRAATHANELER

Havaların sıcak gitmesi, lokanta, pastane ve kıraathanelerin işlerinde de yaklaşık yüzde

10 seviyesinde azalmaya yol açtı. Havayı güzel görenler, kapalı mekanlar yerine açık

havaları tercih etti.

YEM FİYATLARI YÜKSELDİ, ET, SÜT VE YUMURTA NIN FİYATI

ARTACAK

Kuraklığın etkisiyle yem fiyatları yükseldi. Kilosu 20-25 Yeni Kuruş a satılan arpa 35-38

Yeni Kuruş a satılmaya başladı. Kümeslerde besin maddesi olarak kullanılan mısırın

kilosu 34 Yeni Kuruş tan 43 Yeni Kuruş a yükseldi. Buğdayın kilosu ise 37 Yeni

Kuruş tan 45-46 Yeni Kuruş a çıktı. Toprak Mahsulleri Ofisi, değirmenlere buğday

veriyor ancak yem amaçlı buğday satışı yapmıyor. Yem fiyatlarındaki bu yükselmenin

gelecek aylarda, et, süt ve yumurta fiyatlarına yansıması bekleniyor.

HAYVANCILIĞA DA KÜRESEL ISINMA DARBESİ

Kuraklığın etkisiyle yem fiyatlarındaki artış, ahırlardan kesime gönderilen hayvan

sayısında artışa yol açtı. Toptan kilosu 8.5 Yeni Türk Lirası olan kimkli karkas et fiyatı 8

YTL ye doğru gerilerken, bu gerilemenin geçici olacağı, bahar yağmurlarının yeterli

düzeyde olmaması durumunda artan yem fiyatlarının da etkisiyle et fiyatlarının da

yükseleceği belirtiliyor.

Sıcak giden havalar, ılık suyu sevmeyen hamsinin kaçışına dolayısıyla da fiyatlarının

yükselmesine ve satışının azalmasına yol açtı. Ocak ayında hamsi balığının toptan fiyatı

yüzde 76 oranında arttı.

VATANDAŞ SİNEMA YERİNE PARKA GİTTİ

Kış aylarında vatandaşların rağbet ettiği sinemalar, oturup sohbet ettiği kafe küresel

ısınmadan nasibini aldı. Havaları güneşli gören vatandaşlar, sinemaya gitmek yada bir

kafede oturup sıcak bir içecek yudumlamak yerine park ve bahçelere koştu.

KÜRESEL ISINMA MUTLU DA ETTİ

Küresel ısınma bazı sektörlerin de yüzünü güldürdü. Mevsim normallerinin üzerinde

sıcaklığın görüldüğü kış ayları, bazı sektörlerde işlerin artmasına yol açtı Bu sektörler ise

şöyle:

Gözlükçüler: Küresel ısınmanın mutlu ettiği sektörlerden bir diğeri de gözlükçüler oldu.

Vatandaşlar genellikle yaz aylarında satın almayı tercih ettiği güneş gözlüklerini bu yıl

kışın da cazibesini korudu. Güneş gözlüğünü erkenden satın alan vatandaşlar, bu kış

satışların yüzde 20 artmasına yol açtı.

Boya Satıcıları: Havaların güzel gitmesi, binalarda boya badana işlerinin kışın da

sürmesine yol açtı. Bu kış boya satışları yüzde 15 oranında arttı.

Saraciye İmalatçıları: Havaların iyi gitmesi, bavul, çanta, cüzdan kemer üreten saraciye

imalatçılarını da mutlu etti. Kış aylarında gerileyen satışlar, sıcak havalar nedeniyle bu yıl

düşüş göstermedi. Geçen kışa oranla yüzde 10-20 oranında satış ve buna bağlı olarak da

üretim arttı.

Keresteciler: Havaların normalden sıcak seyretmesi, kerestecilerin kış aylarında durma

noktasına gelen işlerini az da olsa hareketlendirdi.

Vatandaşın Yakıt Gideri: Doğalgaz tüketiminin en çok arttığı kış döneminde normalde

günlük ortalama 135 milyon metreküp doğalgaz tüketilirken, bu yıl tüketim günlük

ortalama 114-115 milyon metreküp seviyesine geriledi. Azalan doğalgaz tüketimi

bütçelere yaradı.

 

Kaynak:

ANKARA TİCARET ODASI

"KÜRESEL ISINMANIN SEKTÖRLERE ETKİSİ RAPORU"