Olmayan gazla gövde gösterisi …

Nabucco projesi için imzalar nihayet dün atıldı. Sabah saatlerinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yanına Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Enerji Bakanı Taner Yıldız ve AB ile ilişkileri yürüten Egemen Bağış’ı alarak müthiş bir siyasi şov yaptı.

Nabucco projesi yüzyılın projesi olarak gösterildi. Türkiye’nin bu proje ile elde edeceği kazanımlar, biraz da süslenerek, adeta köpürtülerek ortaya kondu. İyi, güzel de acaba Nabucco projesi Türkiye için gerçekten bu kadar önemli mi ? Yoksa biraz fazla mı abartıldı ?

Her şeyden önce şunu tespit etmek gerekir : Bu proje Türkiye’nin değil Avrupa’nın projesidir. Hatırlarsanız her yıl Rusya ile Ukrayna arasında doğalgaz kavgası yaşanıyor. Aldığı gazın parasını ödemeyen Ukrayna, Rusya gazı kestiğinde Avrupa’ya gitmesi gereken gazı çalmaya başlıyor. O zaman Avusturya, Almanya, Hırvatistan, Romanya, Bulgaristan gibi ülkeler tir tir titriyor. Sanayi üretimi sekteye uğruyor.

İşte o Avrupa, doğalgazda Rusya’ya olan bağımlılığını azaltmak için bu projeye büyük önem veriyor. Çünkü biliyorlar ki Putin’e güven olmaz. Putin gazı çok önemli stratejik bir silah haline de dönüştürebilir.

Bu tehdit Türkiye için de geçerlidir. Düşünün, Türkiye elektrik üretiminde kendi kaynakları ihmal edilerek doğalgaza mahkûm hale getirildi. Sorunun nedeni sadece bu hükümet midir derseniz, elbette hayır. Tüm hükümetler aynı yolu izledi. Ve ne yazık ki Türkiye gazın büyük bölümünü de Rusya’dan alıyor ...

Şimdi gelelim bu büyük projenin yumuşak karnına ... İmzalar atıldı atılmasına da daha henüz borulardan geçecek gazın büyük bölümü ortada yok.

Yılda 31 milyar metreküp gazın Nabucco hattından Avrupa’ya akması hedefleniyor. Ama ortada şu an sadece 8 milyar metreküplük garanti gaz var. Kalanı için müzakereler sürüyor.

Bir diğer sıkıntı İran’ın durumu ...

İran gazı bu proje için önemli. Ancak ABD, ambargo uyguladığı İran’ın gazının da bu hattan Avrupa’ya akmasına izin verecek mi? Muhtemelen vermeyecek. O takdirde 31 milyar metreküplük kapasite nasıl doldurulacak ?

Bir de görülen o ki Türkiye bu hattan akacak gazdan kendine pay ayıramayacak. En başta da belirttiğim gibi Nabucco Türkiye’yi değil Avrupa’yı besleyecek bir proje. Gazın yüzde 15’ini ucuz fiyattan kendi kullanımı için ayırmak isteyen Türkiye’ye yeşil ışık yakılmadı.

Bu noktada Türkiye’nin en önemli kazanımı Avrupa’ya gaz akışında köprü olacak olması. Enerji koridoru olma iddiasında yeni güçlü bir mevzi kazanması ...

Projenin sağladığı çok önemli bir kazanım da Türkiye’nin ‘al ya da öde’ anlaşmalarının yarattığı baskıdan kurtulabilme şansının yakalanması. Türkiye kriz döneminde az gaz kullanınca en son İran’a almadığı gazın parasını ödemek zorunda kalmıştı. Türkiye, Nabucco Anlaşması’na özel bir madde ekleyerek kendi iç kullanımı için aldığı ancak tüketmediği gazı bu hatta devredebilir.

Şayet ‘al ya da öde’ baskısı ortadan kalkarsa Türkiye belki güneş gibi, rüzgar gibi, su gibi kendi kaynaklarını daha etkin olarak kullanma fırsatı bulabilir.

haber.gazetevatan.com / 13.07.2009