Hızla yavaşlayan ilçe : Seferihisar

Her şey giderek hızlanırken bazı kentler tam tersini yapıp yavaşlıyor. Dünyada toplam sayısı 129 olan ve ‘Cittaslow’ denen bu yerler arasında artık Seferihisar da var. Belediye Başkanı Tunç Soyer “Ritmimizi koruyacağız, daha sakin bir şehir olacağız” diyor.

Büyük şehir : Araba ve bina yığınlarıyla dolu olan, insanların acele içinde bir yerlere yetişmeye çalıştığı, saatlerce trafik çilesi çektiği şehirlere verilen isim. Belki gelecekte, daha da yaşanamaz hale geldiğinde böyle bir tanımla anlatılacak metropoller. Dünya hızla ilerliyor. Bu ‘hızla’ kelimesi uzun bir süredir, yemek yeme alışkanlığımızdan, teknolojideki duruma kadar geniş bir yelpazede kullanılıyor. Biraz yavaşlamamız gerekiyor. Zaten böyle bir hareket de var. 1980’lerin ortasında İtalya’da fast food alışkanlığına karşı ‘slow food’ (yavaş yemek) hareketi başladı. Amerikan tarzı hızlı yiyecek zincirlerinin istilasına karşı Barolo kentinde oluşturulan Yavaş Yiyecek Birliği’nden sonra hareket geniş bir tabana yayıldı. İtalyanca şehir anlamına gelen Citta, İngilizce’de yavaş anlamına gelen slow kelimelerinden Cittaslow türetildi. Yani Yavaş Şehir.

UZUN DENETİMLER YAPILIYOR

Dünyada ilk yavaş şehir olan Chianti’ye İtalya’da 42 kent daha eklendi. Dünya Yavaş Şehirler adı altında birlik kuruldu ve danışmanlığını Urbino Üniversitesi yapmaya başladı. Amaç geleneksel yaşamı temel almak ve hayatın güzelliklerini daha çok fark etmek. Yavaş Şehir’lerin merkezlerinde araba kullanılmıyor, büyük fastfood zincirleri bu kentlere giremiyor, kökleri eskiye dayanan yöresel ürünler korunuyor, destekleniyor. Burada yaşayan ve bu hareketi benimseyen insanlar daha az tempolu yaşıyor, daha az enerji tüketiyor, öz beslenmeye çalışıyor. Kendisine ve çevresine daha çok zaman ayırabiliyor. Doğa ile sağlıklı bir ilişki kuruyor.

Yavaş Kent Hareketi’ne dahil olmak o kadar kolay değil. Öncelikle şunu söyleyelim; sadece 50 bin nüfusun altındaki şehirler bu birliğe katılabiliyor. Cittaslow’un amblemi olan Salyangoz’u alabilmenin koşullarını yerine getirmek şart! Bir şehrin Cittaslow unvanını alabilmesi için 55 kriterden 50’sini tamamlaması gerekiyor. Bu, çevre politikalarında, altyapıda, kent dokusunda, kentteki bütün üretim alanlarında şeffaflık ve kaliteyi dayatıyor. Uzun denetimlerden sonra size ‘Yavaş Şehir olabilirsiniz’ deniliyor.

Dünyadaki 129 şehre Seferihisar ilçesi de eklendi. İzmir’e 45 dakika uzaklıkta bulunan Seferihisar yaşlı nüfusun yoğunlukta olduğu 35 bin kişinin yaşadığı bir sahil ilçesi. Nüfusun yüzde 80’i tarımla uğraşıyor. Seferihisar, Cittaslow olabilmek için gerekli şartları sadece altı ayda yerine getirdi. Salyangoz logosuyla birlikte bundan sonra bölgeye çok daha fazla turistin gitmesi bekleniyor. Onlar artık yavaş yaşıyor. Türkiye’den başka yerler Yavaş Şehir olmak isterse sadece Seferihisar’ın referansıyla birliğe başvurabilecek.

‘Salyangoz’u alan turisti kapıyor

Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer’e (üstte solda) dünya hızla giderken neden yavaşlamaya çalıştıklarını soruyoruz. Yanıtı şu oluyor: “Aslında dünya hızla nereye gidiyor?’ diye sormak gerekiyor. İnsani değerlerden, bütün güzelliklerden uzaklaşıyoruz. Dünya kendisine uzaklaşıyor. Birbirine benzeyen kentlere ‘hayır’ demek, ‘Sizin kendi renginiz, ritminiz, gelenekleriniz var ve kentler bunlarla güzel’ demek gerek. Bizim yaptığımız kendi ritmimizi yakalamak, kendi güzelliklerimizi gün ışığına çıkarmak, birbirine benzeyen kentlerden biri olmamak.”

BUTİK OTELLER AÇILACAK

Yavaş Şehir Seferihisar’da artık daha çok sayıda bisiklet, fayton olacağını, her yerin güneş enerjili aydınlatmayla kaplanacağını belirten Soyer şöyle devam ediyor: “Bu projeyle insanların kafaları da değişecek. Buradaki insanlar uzun yıllar kabuğunun içine kapanarak yaşamış. Ama şimdi ekmeğinin büyüdüğünü öngörerek kabuğunu kırmaya başladı. Seferihisar halkı Cittaslow’a inandı ve elini taşın altına sokmaya hazır. Biz bütün Türkiye’ye örnek olacağız. Buraya gelen insanları büfelerde nohutlu mantımızla, oğlak dolmamızla, sardunyalarla kaplı binalarımızla karşılayacağız. Köydeki butik oteller restore edilmiş tarihi binalardan olacak. Misafirperver insanlarla karşılaşacaklar. Günümüzde Salyangoz çok turist çekiyor. Bu yeni bir turizm modeli. 16 bin nüfuslu bir İtalyan kasabasına yılda 1 milyon turist gidiyor ‘Salyangoz’ aldığı için.”

55 kural var

Cittaslow yani Yavaş Şehir olabilmenin 55 ölçütü var. Bunların sınırlandırdığı altı ana grup şunlardan oluşuyor:

• Çevre politikaları (hava, su ve toprak kirliliği, atıkların yönetimi ve yeniden kazanımı)

• Altyapı (açık alanlar, oturma yerleri, tuvaletler)

• Kentin dokusunun kalitesi (tarihi binalar, bahçeler, parklar)

• Yerel üretimin ve ürünlerin desteklenmesi (yerel üreticiler, yiyecek ve el ürünü üreticileri, sağlıklı beslenme, sanat)

• Konukseverlik (turistler ve yerel toplum için imkan ve fırsatlar)

• Kent topluluğu, eğitim ve Yavaş Şehir duyarlılığı (iletişim, yerel halkın ve yerel sivil toplum örgütlerinin katılım)

www.stargazete.com / 06.12.2009